Littekens

Littekens zijn ontsierende en vaak gevoelige huidafwijkingen. Een litteken ontstaat wanneer de huid zich herstelt na een huidbeschadiging als gevolg van een ongeval, een operatie, een ziekte of een huidprobleem. Meestal geeft een litteken weinig problemen, maar in sommige gevallen kan een litteken ook rood, verdikt en erg pijnlijk zijn. Elk litteken is anders, profileert zich anders en vertelt zijn eigen verhaal. Afhankelijk van de grootte, het uiterlijk en de lokalisatie, kan een litteken leiden tot ernstige cosmetische en psychosociale problemen.

Hoewel littekens nooit helemaal te verwijderen zijn, kan de huidtherapeut in de meeste gevallen wel een bijdrage leveren aan zowel het verminderen van de bijkomende klachten van het litteken als het uiterlijk vertoon van het litteken, waardoor het litteken minder opvalt.

Hoe ontstaat een litteken?

Zodra alleen de oppervlakkige huid (epidermis) beschadigd is, door bijvoorbeeld een schaafwond, dan herstelt de huid zich meestal probleemloos en onzichtbaar. Wanneer het gaat om een diepere wond, waarbij omliggend weefsel en de diepere huid (dermis) schade heeft opgelopen, ontstaat er vaak een litteken.

Er zijn verschillende factoren die invloed hebben op de vorming van het litteken:

• Leeftijd: in tegenstelling tot een jongere huid, herstelt een oudere huid langzaam en duurt de wondgenezing langer. Omdat een jongere huid sneller herstelt bestaat echter wel de kans dat er teveel “nieuwe huid” gevormd wordt. Hierdoor kunnen dikkere en grotere littekens ontstaan.
• Erfelijke factoren en huidskleur: mensen met een donkere huidskleur hebben een grotere kans op het ontwikkelen van abnormale littekens zoals keloïd littekens.
• Lokalisatie: littekens die gelokaliseerd zijn op een beweeglijk lichaamsdeel, zoals een knie- of schoudergewricht, kunnen gemakkelijker uitrekken waardoor het litteken groter wordt en daardoor beter te zien is.
• Bijkomende wondinfectie: wanneer er complicaties optreden tijdens de wondgenezing is de kans groter dat het litteken zich abnormaal profileert.

Welke soorten littekens zijn er?

Vaak is een litteken in het beginstadium wat rood en dik. Als een wondje normaal geneest, kan er een ‘gewoon’ litteken overblijven in de vorm van een smalle streep. Dit proces kan echter tot wel 18 maanden na de huidbeschadiging duren. We onderscheiden diverse soorten littekens:

• Acne-littekens: wanneer acne flink ontstoken is geweest, kunnen er acne-littekens overblijven in de vorm van een putje. Deze komen voor op plaatsen waar de acne actief is geweest, zoals in het gezicht, op de rug of op de schouders.
• Atrofisch litteken: een atrofisch litteken ligt verzonken in de huid. Hierbij is er een tekort aan weefsel waardoor de huid dunner oogt.
• Automutilatie littekens: littekens die zijn ontstaan door zelfbeschadiging.
• Hypertrofisch litteken: een litteken waarbij er gedurende de wondgenezing te veel bindweefsel is aangemaakt, waardoor het litteken verdikt is, stug aanvoelt en roodroze van kleur.
• Keloïd litteken: een keloïd litteken is extreem verdikt en woekerend. Het litteken groeit door tot buiten de randen van het oorspronkelijke litteken. De kleur van het litteken is (fel)rood tot paars.
• Normaal litteken: als een wondje normaal geneest zonder complicaties, ontstaat er een ‘normaal’ litteken in de vorm van een kleurloze smalle streep.
• Striae: dit zijn atrofische strepen die op de huid van het lichaam kunnen ontstaan wanneer het lichaam een snelle groei kent zoals een zwangerschap of een groeispurt.

Een litteken mist een aantal functies die de gezonde huid wel heeft. Afhankelijk van het soort litteken en de lokalisatie van het litteken, brengt een litteken in veel gevallen klachten met zich mee, bijvoorbeeld:

• Jeuk en pijn
• Blijvende roodheid
• Verklevingen
• Strak of trekkend gevoel
• Bewegingsbeperkingen

Wat kunt u zelf tegen een litteken doen?

Zodra u een wond(je) heeft en u vermoedt dat u hier een litteken aan gaat overhouden, adviseren wij om het natuurlijke wondgenezingsproces zo vloeiend mogelijk te laten verlopen. Het is hierbij belangrijk om de huid goed schoon te houden, probeer eventuele wrijving met kleding of schoeisel te voorkomen en bescherm het litteken tegen UV-straling door de wond goed af te dekken of een zonnebrandcrème factor 50 te gebruiken.

Zodra de wond dicht en genezen is, adviseren wij uit voorzorg een littekencrème te gebruiken, bijvoorbeeld Alhydran. Alhydran bevordert het herstel van de huid. De hydraterende werking is de belangrijkste eigenschap van de crème, aangezien een beschadigde huid veel vocht verliest. Alhydran beperkt het vochtverlies en onttrekt vocht uit de diepere huidlagen. Hierdoor zal de huid beter herstellen en zal het litteken vlakker en soepeler aanvoelen.

Welke behandeling zijn er tegen littekens?

Hoewel littekens nooit helemaal te verwijderen zijn, is een effectieve behandeling en het gebruik van de juiste littekencrème cruciaal om het litteken en de bijkomende klachten te verminderen of te voorkomen, waardoor het litteken minder opvalt. Met behulp van diverse behandeltechnieken, zoals littekentherapie, microneedling, diverse lasertechnieken en chemische peelings wordt er een beroep gedaan op het herstel van de huid, waardoor het litteken soepeler, gladder en minder zichtbaar wordt. Afhankelijk van het soort litteken, de lokalisatie, uw klachten en uw huidskleur wordt er door onze huidtherapeut een persoonlijk behandelplan opgesteld om de meest effectieve behandelmethode toe te kunnen passen.